• 1

    1

  • 2

    2

  • 3

    3

  • 4

    4

  • 5

    5

  • 6

    6

  • 7

    7

  • 8

    8

  • 9

    9

  • 10

    10

  • 12

    12

  • 13

    13

بررسی نحوه مدیریت صحیح زیست محیطی  باتریهای سـربی اسـیدی فرسـوده بـه کمـک

فناوری های نوین

 

چکیده 

باتریهای سربیاسیدی مجموعههایی کوچک برای ذخیره انرژی از طریق استفاده کنترل شده از واکنشهای شـیمیایی هستند. اینگونه باتریها به دلیل غیرقابل بازگشت بودن واکنشهای شیمیایی دارای دوره عمـر مشخـصی هـستند و پـس ازرسیدن به انتهایدوره عمری خود، علیرغم محتـوای فلـزی بـالا بخـصوص سـرب، غیرقابـل اسـتفاده، فرسـوده و ازجملـه پسماندهای ویژه محسوب می گردند. بازیافت آنها و وارد نمودن فلزات نظیرسرب، قلع، آنتیموان، ارسنیک و مواد آلی نظیرپلی پروپیلن حاصل از بازیافت آنها به چرخه صنعت امری اقتصادی میباشد. ولی به دلیل وجود خطـرات مـواد مختلـف موجود در ساختار آنها بخصوص فلزات سـنگین رعایـت اصـول بهداشـتی و زیـست محیطـی، تکنولـوژی هـای نـوینی در  جمع آوری و مراحل پیش بازیافت و بازیافت آنها ابداع گردیده است. اجرای بازیافت زیست محیطی و بهداشـتی در کـشورنیازمند در نظرگرفتن راهبردها و خط مشیهایی می باشد که براساس اولویتهای کشور تعیین و تعریف گردد و در جهـت تدوین چارچوبی قانونی جهت جمعآوری، حمل و نقل و بازیافت باشد. ایجاد سیستم جمـعآوری تحـت چـارچوبی قـانونی یکی از اولین مراحل مدیریت صحیح زیست محیطی باتریهای فرسوده است. در این راستا در این مقاله15 توصیه جهـتبهبود مدیریت صحیح زیست محیطی باتری های سربی  اسیدی فرسوده در کشور ارائه می گردد. 

 واژگان کلیدی: باتری های سربیاسیدی فرسوده، مدیریت صـحیح زیـست محیطـی، بازیافـت، سـرب، کنوانـسیون بـازل،شکستن باتری ها، احیاء سرب و تصفیه سرب 

   

1-      مقدمه:

2-      سرب یکی از فلزات گروه چهارم و ردیف ششم جدول تناوبی باظرفیت 2و4 است که آلیاژ آن با فلزات مختلـف نظیر آنتیموان، قلع، آرسنیک و برلیم کاربردهای وسیع در صـنعت دارد. یکـی از مـصارف ایـن فلـز کـاربرد آن در سـاختباتری های سربی اسیدی می باشد.  

این باتری ها از طریق انجام همزمان چندین واکنش شیمیایی، نرژی الکتریکی لازم را برای سیستم های خارجی فـراهممی آورند . هنگامی که یک باتری به تدریج تخلیه می شود غلظت اسیدسولفوریک و به تبع آن سرعت واکـنش هـا کـاهش  می یابد . باتری ها می توانند به دفعات شارژ شوند و مجدد مورد بهره برداری قرارگیرند . ولی شارژ و تخلیه مکرر آنها موجب می شود صفحات آنها که از جنس اکسید سرب هستند به تدریج به سولفات سرب آلوده شوند که موجب کاهش و بالآخره توقف واکنش ها میگردد. به علاوه لایهای نیز شامل سولفات سرب، اکسید سـرب و سـرب فلـزی در کـف بـاتری انباشـته   می گردد . در این هنگام که باتری دیگر قابلیت شارژ شدن را از دست داده و به بالاترین حد آلودگی  رسیده است به عنوانباتری فرسوده محسوب می گردد. ولی باتریها دارای محتوای فلزی بالا بخصوص مقدار زیادی سرب هستند کـه لازم اسـت همراه با سایر فلزات موجود در آنها نظیر قلع، آنتیموان، ارسنیک و مواد آلی نظیر پلی پروپیلن مورد بازیافـت قرارگرفتـه ومجدداً وارد چرخه صنعت شوند. این فرایند به دلیل وجود فلزات سنگین، اسید سولفوریک و انواع پلاستیکها درصورت عدم اعمال کنترل مناسب می توانند برای محیط زیست و سلامت بشر خطرناک باشند.در بسیاری از موارد دیده شده است کـه بازیافت این باتریها در کشور به روش سنتی صورت میگیرد و کارگران و دستاندرکاران این امـر فاقـد هرگونـه آگـاهی ازخطرات بهداشتی و زیست محیطی و تجهیزات و ملزومات ایمنی مربوطـه مـیباشـند . امـروزه انـواع تکنولوژیهـای نـوین وروش های مناسب بهداشتی و زیست محیطی در انجام فرایند بازیافت باتری های سربی اسیدی فرسوده بخصوص استحصالسرب از آنها که عمده ترین ماده حاصل از بازیافت این باتریها می باشد ابداع گردیده است.  

3-     مواد و روشها

اهمیت سرب در صنعت از یک سو و خطرات بالقوه بهداشتی و زیـست محیطـی آن از سـوی دیگـر موجـب توجـه بـه چگونگی مدیریت صحیح زیست محیطی بازیافت باتریهای سربی اسـیدی شـده اسـت. مطلـب حاضـر برگرفتـه از مطالعـه مقالات علمی مختلف،گزارش های علمی و تحقیقاتی، بازدیدهای انجام شـده از کارگاهـای بازیافـت سـنتی و کارخانجـاتمجهز به تجهیزات و ملزومات ایمن و اصولی  بازیافت، جلسات جلسات مختلف برگزار شده و  نظرسنجیهای  بهعمل آمده دراین راستا در سازمان حفاظت محیط زیست میباشد. روش مورد استفاده تجزیه و تحلیل کارشناسی از مستندات داخلـی ومنابع خارجی با در نظرگیری قوانین و مقررات موجود کشور شامل قانون مدیریت پسماند و کنوانسیون بـازل در خـصوصحمل ونقل برون مرزی پسماندهای خطرناک و امحاى آنها  میباشد. 

مطالعات انجام شده نشان میدهد امروزه حدود 60%از کل تولید سرب تصفیه شده از معادن سرب تأمین مـی گـردد و40% باقی از بازیافت قراضههاو سربارههای باتریهای  فرسوده حاصل می گردد.این امر در سراسر نقـاط دنیـا یکـی از منـابع مهم دستیابی به سرب خالص میباشد. درحال حاضر بازیافت به دو شیوه سنتی و اصولی در کشور صورت می گیرد. لازم به ذکر است روشهای اصولی نیز با بکارگیری فناوریهای نوین و اصول زیست محیطی  میتوانند ارتقا یابند. 

بازیافت کنندگان سنتی معمولاً درکنار اوراقچیهای حرفه ای خودروها مستقر هستندو همراه با آنها به بازیافت باتریهای سرب اسیدی میپردازند و مانند کل فعالیت اوراقچیها حجم دریافتی بازیافت کنندگان سنتی قابل پیشبینی نمـیباشـد .

عملکرد در این نوع بازیافت فاقد ماهیت صنعتی است و در بخش شکستن باتریها و ذوب شبکه های سربی عملاً متکی بـه نیروی کارگری ، بدون هیچگونه آموزش، تجربه و حتی سرمایه است. باتریها توسط نیروی کارگری و با پتک و چکش خـردو اجزاء آن تفکیک میشود. محتویات درونی شبکهها و مواد فعال خارج و سپس باقیمانده مواد از روی شـبکه هـا زدوده وهمراه با رسوب ته باتری که عمدتاً مرکب از سولفات سرب، اکـسید سـرب و سـرب فلـزی  اسـت، وارد زبالـههـای عـادی میشوند. هرچه مقدار سرمایه این بازیافت کنندگان کمتر باشد لوازم و تجهیزات کمتری مورد استفاده قرار  میگیرد و ابعادمحل بازیافت نیز تحتالشعاع میزان همین سرمایه است. کیفیت سرب استحصالی ترکیبی از سرب خالص، اکـسید سـرب،آنتیموان و ناخالصیهای سولفاتی، کلسیمی، آهنی، مسی و غیره است که مجموعـاً سـرب بـا خلـوص 95-92% را حاصـل میکنند.  در کارگاههای سنتی بازیافت امکانات آموزشی و ایمنی حداقل اسـت و کارکنـان آنهـا از خطـرات بـالقوه سـربآگاهی کافی ندارند.   

در بعضی از کارخانجات بازیافت به روشهای اصولی تر و با رعایت بیشتر اصول زیست محیطی صورت  میگیرد و سـربیبا درجه خلوص 99/99%  حاصل میگردد. سیستم های یکپارچه تهویه و تصفیه غبار ناشـی از عملیـات شکـستن و سـایرفرایندهای مربوط موجب ممانعت از آلودگی محیط زیست و استفاده از محتوای بالای غبار سرب میگـردد . بهـرهگیـری ازمبدل کالدو توانایی استفاده از هرگونه ماده حاوی سرب را امکان پذیر میکنـد و قـادر اسـت حتـی بـاتریهـا را بـا تمـام محتویات اعم از شبکهها، موادفعال، پوسته و بدنه و جداکنندهها بازیافت کند. همچنین باتریهای نو درازای دریافـت بـاتری فرسوده به بهای مصوب فروخته میشوند و در غیراینصورت مصرف کننده را موظف به پرداخت مبلغی بیـشتر مـینماینـد . این سیاست امکان بازگشت باتری های فرسوده به کارخانجات تولید باتری را فراهم آورده است. 

1-2- کنوانسیون بازل درارتباط با باتری های سربی اسیدی فرسوده  حمل ونقل برونمرزی باتریهای سربیاسیدی فرسوده و واردات و صادرات آنها به هرکـشور عـضو کنوانـسیون بـازل بـه عنوان یکی از پسماندهای خطرناک مشمول این کنوانسیون مبتنی بر مفاد آن انجام می گیرد و منـوط بـه وجـود مـدیریت صحیح زیست محیطی اینگونه پسماند در آن کشور و تأییداین مدیریت توسط مرجع ذیصلاح آن کشور و به تبـع آن ارائـه مجوز توسط آن مرجع  میباشد. لذا واردات خودسرانه این  باتریها بدون کسب مجوز از مراجع ذیـصلاح کـشور محـل ورودامری غیرقانونی میباشد. کنوانسیون بازل همچنین طی تدوین دستورالعمل های فنی در خصوص مدیریت صـحیح زیـست محیطی پسماندها دیدگاهها و راهنماییهای مفیدی را در خصوص ایجـاد و یـا ارتقـاء مـدیریت پـسماندهای خطرنـاک درکشورهای عضو ارائه می دهد. 

  2-2-دستورالعملهای فنی کنوانسیون بازل: 

 براساس دستورالعمل های فنی کنوانسیون بازل فرایند بازیافت متشکل از سه مرحله شکستن باتری ها، احیـاء سـرب وتصفیه سرب می باشد: 

  1-2-2-شکستن: در فرایند مدرن شکستن باتری های فرسوده، تماس انسان معمولاً تا حد ممکن کـاهش یافتـه اسـت واین باتریها بوسیله صفحات خودکار دریافت و به سمت دستگاه خردکننده آنها تحت آسیاب چکشی یا سایرمکانیـسم هـایخردکننده به قطعات کوچک تبدیل می شوند. 

این قطعات براساس خصوصیات چگالی و مکانیسمهای هیدرولیک در سه لایه تفکیک مـیشـوند . اول، قطعـات سـبک نظیر پلاستیک ها، دوم، اکسید سرب و سولفاتها و سوم، لایه سنگین صفحات سربی، اتصال دهندهها و غیره میباشند. پساز مراحل  تفکیک لایه آلی مورد تفکیک بیشتری قرار میگیرد و پسماندهای پلی پروپیلن (مواد آلی سبک) و جداکنندههـا و ابونیت (مواد آلی سنگین) از هم جدا می شوند. سپس مواد آلی سـبک بـه منظـور زدودن باقیمانـده اکـسیدهای سـرب شستشو مییابند و به قطعات کوچک برای مصارف آینده آسیاب می شوند ولی ابونیت و جـداگرها بـه همـان شـکل انبـارمیشوند. اگر شکستن مکانیکی باتریها به هردلیلی امکان پذیر نباشد، روش ایمن آمادهسازی آن برای ذوب عبارت است از:

سوراخ کردن و تخلیه الکترولیت و تصفیه آن، جدا کردن صفحات و جداگرهای باتری با اره  دوار بـا اسـتفاده از تجهیـزات حفاظتی، فرستادن صفحات و شبکه ها همراه با قسمت بالای باتری بـه ذوب کننـده و بازگـشت دادن بـاتری بـه کارخانـهسازنده جهت مصرف مجدد آنها. 

  3-2-2-احیاء  سرب: قراضههای حاصل از فرایند شکستن مخلوطی از سرب فلزی، اکـسیدسرب(PbO)، سـولفاتسـرب (PbSO4) وسایر مواد نظیر کلسیم(Ca)، آنتیموان (Sb)، آرسنیک (As)، قلع (Sn) وگاه نقره (Ag) است. جداسازی سـرب فلزی از این مخلوط به دو روش امکان پذیراست: فرایند پیرومتالورژیـک یـا ترکیـب-احیـا و فراینـدهای هیـدرولوژیک یـاروشهای الکتریکی. ترکیب دو روش واستفاده از یک روش مرکب نیز ممکن است. 

الف)روشهای پیرومتالورژیک - روشهای پیرومتالورژیک با هدف تبدیل کلیه ترکیبات فلزی به اشکال فلزی آنهـا مـی تواننـدپیش از ذوب، خمیرسولفات سرب را بوسیله واکنش با مخلوطی از کربنات سدیم (Na2CO3) و هیدروکسیدسدیم (NaOH) دسولفوره کنند. گاه عامل دسولفوراسیون  میتواند اکسید آهن (Fe2O3) و سنگ آهک  (CaCO3)باشـد . ایـن فراینـد مقـدارتشکیل سرباره و نیز بسته به روش ذوب، مقدار آزاد سازی اکسیدسولفور(SO2) به هوا را کاهش دهد. الکترولیت اسیدی نیز باید

پیش از فرستادن محتوای سربی آن به کوره ذوب تصفیه شود. این امر با خنثی سازی محلول الکترولیت با هیدروکـسید سـدیمانجام  میشود که سرب آن را به صورت هیدروکسید سرب راسب می کند. محلول باقیمانده سولفات سـدیم رقیـق در آب (Na SO4) می تواند بیشتر تخلیص گردد. سپس بخش فلزی و ترکیبات سربی حاصل از فرایندهای دسولفوراسیون و خنثی سـازیبه کوره وارد و همراه عوامل سیال کننده و احیا کننده ذوب می شوند.  

حرارت مورد نیاز بسته به روش ویژه بوسیله چند منبع تأمین می گردد که می توانند نفت، گاز، کک الکتریسیته و غیره باشند. چندین راه نیز برای فرایند ذوب وجود دارد: کوره دوار، کوره انعکاسی، کـوره هـای الکتریکـی و انفجـاری. انتخـاببهترین روش نیز به اقتصاد محلی و مقدار مورد نظرجهت بازیافت بستگی دارد.  

پس از آنکه فرایند بطور مناسبی توازن یافت انباشت سرب فلزی ذوب شده در کف آن مجرا آغاز میگردد. اما همانگونه که قبلاً ذکر شد این سرب گاه به مقدار زیادی از فلزات دارای ارزش اقتصادی آلوده  میباشد. بنـا براین شـمش سـرب بایـدپیش از دستیابی به سرب خالص تصفیه شود. 

ب)روش هیدرومتالورژیک - هدف روش هیدرومتالورژیک یا روشهای الکترولیتیک احیاء ترکیبات سربی به سرب فلزی است بصورتی الکتریکی و انتخابی است. مانند آنچه در تکنولوژیPLACID  اتفاق میافتد. ایـن روش اگرچـه در صـورت انجام در کارگاهی جداگانه می تواند هزینه بر باشد ولی می تواند دربردارنده نتایج خوبی باشد اگر به یک کارگـاه ذوب کـه در درجه حرارت پایین مواد خام مناسب را جدا میکند متصل گردد و این راه حل تکنولوژیکی برای فرایند تـصفیه سـرب میباشد. فرایندالکترولیتیک، تبدیل همه ترکیبات سربی به یک نوع ماده شیمیایی است یعنی در حالـت اکـسیداسیون بـهصــورت ســرب دوظرفیتــی اســت کــه پــیش از آن بــرای تولیــد ســرب فلــزی بــه صــورت الکترولیتیکــی احیــا  می گردد . الکترولیز سرب را به شکل درختی یا اسفنجی جدا می کند کـه درنهایـت بـرروی نـوار نقالـه جمـع، پـرس و بـهصفحات سربی خالص (99,99%) تبدیل میگرددکه میتوانند به دیگچه ذوب برای تبـدیل بـه شـمش انتقـال یابنـد. کـلفرایند استخراج می تواند طی 24 ساعت انجام گردد. 

   4-2-2- تصفیه سرب 

همانگونه که پیشتر نشان داده شد، درصورتیکه عملیات یک کارگاه ذوب تنها محدود به ترکیب-احیاء باشد آنچه تولیدمیکند به عنوان سرب سخت یا آنتیموانی شناخته  میشود. اگر هدف یک کارگاه تولید سرب خالص باشـد، شـمش سـرب خام باید یک مرحله تصفیه را نیز با هدف فرایند تصفیه و زدودن تقریباً همه مس، آنتیموان، ارسنیک و قلع متحمل گردد.  

تصفیه پیرومتالورژیک - تصفیه حرارتی در فاز مایع انجام می شود که در آن سـرب خـام بایـد در دمـای بـیش از 327 درجه سانتیگراد (نقطه ذوب سرب) ولی کمتر از 650 درجه سانتیگراد(نقطه جـوش سـرب) ذوب شـود . بطـورکلی مطـابقظرفیت کارگاه تصفیه فرایند هربار بروی 200-20 تن صورت می گیرد.  

درمفهوم شیمیایی طی فرایند تصفیه معرفهای ویژهای در درجه حرارتهایی مناسب به سرب مذاب اضافه  میشوند. ایـنمعرفها که بطور انتخابی اضافه  میشوند فلزات ناخواسته را طی رویه هایی خاص  میزدایند.  

مس اولین عنصری است که با گوگرد در روشی دو مرحله ای جدا می شود. در مرحله اول پس از وارد کـردن گـوگرد دردمای 450 درجه سانتیگراد به سرب تقریباً همه مس به صورت کـف سـولفید مـس جـدا مـی شـود . در مرحلـه دوم همـهباقیمانده مس با اضافه کردن مقدار کمی از گوگرد به سرب مذاب در درجه حرارت 330 درجه سـانتیگراد پـیش از اینکـه فرایند دیگری اتفاق بیافتد جدا می گردد. ازآنجا که کاربرد گوگرد نیازمند اسـتفاده اکیـد از ملزومـات بهداشـتی و ایمنـی جهت ممانعت از آتشسوزی کفهای سوزاننده است، گزینه ایمنتر استفاده از سـولفورهای طبیعـی آهـن اسـت کـه خطـرکفهای سوزاننده و آتش سوزی را از بین می برد.  

قلع معمولاً درفرایند ذوب زدوده میشود. قلع آنقدر سست است که معمولاً تنها افزودن نیترات سدیم بـرای زدودن آنکافی است . آرسنیک و آنتیموان بطور انتخـابی و توسـط هـوای سـیر شـده از اکـسیژن یـا مخلـوطی از نیتـرات سـدیم وهیدروکسید سدیم زدوده میگردد. دمای سرب مذاب تا 550 درجه سانتیگراد افزایش داده میشود و جریانی از هوای سیرشده از اکسیژن به داخل آن دمیده میشود. واکنش به شدت گرمازا است وحرارت بـه راحتـی بـه 650 درجـه سـانتیگرادمی رسد و کفهای حاصل مخلوطی از اکسیدها خواهند بود(65%Sb ,10%As ,25%Pb). سپس نوبت به نقره  میرسـدو زدودن آن بوسیله فرایندParkes  انجام می شود که از انحلال ترجیحی نقره در روی مذاب به جای سرب مذاب اسـتفادهمی  کند. بنابراین روی مذاب به سرب مذاب در دمای 470 درجه سانتیگراد اضافه می شود و مخلوط تا دمای 325 درجـه سانتیگراد سرد میگردد. یک آلیاژ نقره-سرب-روی جدا میشود و قشری را روی سطح تشکیل میدهـد . ایـن قـشر زدوده میگردد و  روی بوسیله تقطیر خلأ جدا میشود. نقره خام با استفاده از اکسیژن برای تولیـد نقـره تـصفیه مـیگـردد . رویاضافی بوسیله تقطیر خلأ و سپس هیدروکسیدسدیم از سرب نقرهزدایی شده زدوده میگردد. بـالآخره بیـسموت از طریـقتصفیه سرب حاصله همراه بامخلوطی از کلسیم و منیزیم زدوده مـی گـردد کـه ایـن فراینـد بـه عنـوان فراینـدKroll- Betterton  شناخته میشود. آلیاژی از سرباره کلسیم- منیزیم - بیسموت در سطح سرب مذاب تشکیل می شود و سپس بصورت کف از روی آن زدوده می شود. کفها اکسیده و برای تولید بیسموت تصفیه می شوند. سپس سرب خـالص بوسـیله هیدروکسیدسدیم جهت زدودن هرگونه ناخالصی تصفیه می شود و در نهایت به شکل آجر یـا شـمش در مـی آیـد. کفهـا،سربارهها، لیتارژها و سایر مواد تشکیل شده طی فرایند تصفیه معمولاً از طریق ذوب در یک کوره انفجاری کوچـک جهـتتهیه شمش سرب خام مجدداً وارد سیکل فرآیند می شوند.  

   

نتیجه گیری و پیشنهادها 

تنها راه برای اجرای یک برنامه بازیافت موفق باتریهای سربی اسیدی فرسوده ، ایجاد زیرساختی مـؤثر بـرای  جمـع آوریاصولی آنها است. این زیرساخت به دلیل دخیل نمودن چندین بخـش جامعـه نظیـر فروشـندگان قراضـههـا، فروشـندگان باتریها، فرآوری کنندگان و مصرف کنندگان سرب در شبکهای سازمان یافته که جریانی مستمر از قراضههای سرب را برایفرایند بازیافت فراهم می آورد، باید به خوبی طراحی شود.   

تجربه نشان دادهاست که به عنوان یک روند کلی، معمولیترین فرایند جمعآوری باتریهای سربیاسیدی فرسـوده طـی سیستم دوگانه توزیع- جمعآوری صورت میگیرد که طی آن تولیدکنندگان، خردهفروشان، عمدهفروشـان و یاسـایر نقـاط فروش جزئی، باتریهای جدیدی را برای استفاده کنندگان تهیه و باتریهای فرسوده را برای فرستادن به کارگاههای بازیافـت نزد خود حفظ می کنند یا اوراقچی ها آنها را از بدنه خودروهـای فرسـوده خـارج مـی کننـد . بقـای فراینـد مـذکور بـرارزش اقتصادی محتوای سرب موجود در باتریهای سربی اسیدی مبتنی است. با توجه به موارد مذکور در راستای مدیریت صحیحزیست محیطی باتریهای سربی اسیدی فرسوده توصیات زیر ارائه می گردد. 

1-باتریهای سربیاسیدی فرسوده درهنگام جمع آوری تخلیه نشوند، 

2- درمکانهای جمع آوری مقادیر زیادی از باتریهای فرسوده انبار نشوند، 

3- صدور مجوز برای ذوب کنندگان بکار گیرنده اصول مدیریت صحیح زیست محیطی و خودداری جمعآوری کنندگان از فروش باتریها به ذوب کنندگان فاقد مجوز، 

4- باتریهای فرسوده درون ظروف بخوبی بسته بندی حمل و نقل شوند، 

5- وسیله نقلیه بایستی با نشانه هایی مشخص گردند، 

6-استفاده از تجهیزات ایمن و حفاظت کارکنان (PPE)در تماس با باتریهای مذکور،   

7-رانندگان و کمک رانندگان تعلیم داده شوند، 

8-برنامه و نقشه حمل و نقل کاملاً مشخص شوند، 

9-باتریها برای بازیافت تخلیه و مشخص و تفکیک شوند، 

10-باتریها در ساختمانی مناسب و یا مکانی بسته انبار شوند 

11-ارتقا روش های موجود در کلیه مراحل بازیافت و انطباق آنها با روش های نوین و روز دنیا، 

12-رعایت مفاد کنوانسیون بازل در واردات و صادرات و حمل ونقل     برونمرزی این باتری ها، 

13-افزایش ابزارهای کنترلی گمرکات بر واردات و صادرات کنترل شده و ایمن و دارای مجوز پسماندهای خطرنـاک ازجمله باتریهای سربی و اسیدی، 

14-ارتقای همکاری های بین سازمانی،علمی، فنی،  صنعتی و محیط زیست.