دی اریتور (Diaerator)

اکثر صنایع تولیدی به تناسب تولیدات خط از واحدهای مختلفی استفاده می کنند که عبارتند از دیگ های بخار –سیستم های حرارتی و برودتی و … لذا کیفیت و کمیت آب ورودی به سیستم باید دارای کیفیت قابل قبولی از لحاظ فیزیکی و شیمیایی باشد. یکی از این دستگاه ها که در تنظیم کیفیت و کمیت آب ورودی به سیستم های فوق بکار می رود دی اریتور نام دارد که به سیستم های حذف کننده گازهای محلول (خصوصا اکسیژن) از آب شناخته می شود.

از مهمترین مزایای استفاده از دی اریتور عبارتند از:

1) جلوگیری از خوردگی در سیستم

2) عدم ایجاد رسوبات ناشی از انجام واکنش های شیمیایی

فرایندهای مورد استفاده برای تصفیه شامل فرآیند بیولوژیکی با هوادهی گسترده لجن فعال  EAAS (Extended Aeration Activated Sludge) ، فرآیند بیولوژیکی با رشد چسبیده IFAS (Integrated Fixed Activated Sludge)  می باشند

از مزایای پکیج های تصفیه فاضلاب بهداشتی می توان به :

- قابلیت ارتقاء

- قابل حمل بودن

- کم جا بودن ( به دلیل طراحی خاص و ویژه)

- عدم ایجاد بو

- مصرف انرژی پایین

- شکل ظاهری مناسب

روشهاي تصفيه فاضلاب انسانی:

بطورکلی روشهای تصفیه فاضلاب را می توان به سه دسته اصلی فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تقسیم بندی نمود.

به ندرت اتفاق می افتد که یکی از روشهای گفته شده بتواند تمامی خواسته ها را از سیستم تصفیه برآورده سازد. بنابراین در اکثر موارد لازم است که ترکیبی از روشهای فوق استفاده شود. واحدهای تصفیه بر مبنای اصول کار یک یا ترکیبی از روش های به کار گرفته شده به منظور انجام عملیاتی خاص طراحی میگردند. بر اساس روش های استفاده شده، روش های تصفیه عموماً به دو دسته واحدهای عملیاتی و واحدهای فرآیندی تقسیم می گردند.

1- روشهای فیزیکی

از جمله روش هاي معمول تصفيه فيزيکي فاضلاب مي توان به سيستمهاي آشغالگیری، دانه گیری، ته نشینی، شناورسازی، چربی گیری و فیلتراسیون اشاره نمود.

2- تصفيه فاضلاب بهداشتی (روش هاي بيولوژيكي)

به آن دسته از روشهایی که درآنها از فرآیندهای بیولوژیکی برای تصفیه فاضلاب استفاده میشود، روش های بیولوژیکی می گویند. در این روشها میکروارگانیسم ها (بویژه باکتریها) نقش اصلی را در فرآیند تصفیه برعهده دارند چرا که آنها با استفاده ازمکانیسمهای درونی خود مواد آلی موجود در فاضلاب را جذب کرده و از آن برای تولید سلول جدید و کسب انرژی استفاده می کنند.

از آنجاکه سهم عمده ای از آلاینده های فاضلاب را مواد آلی تشکیل می دهند، استفاده از روشهای بیولوژیکی امروزه بطور گسترده ای برای تصفیه فاضلاب ها متداول شده است. روشهای بیولوژیکی قادرند با هزینه ای پایین، طیف گسترده ای از آلاینده ها را مورد تصفیه قرار دهند. در ذيل به بررسي برخي روشهاي معمول در تصفيه بيولوژيکي فاضلاب مي پردازيم.

3- روش لجن فعال با هوادهی گسترده

فرآیند تصفیه در این روش مطابق فرآیند لجن فعال است با این تفاوت که به منظور کاهش حجم لجن تولیدی و مشکلات ناشی از آن اصلاحاتی در روش تصفیه صورت گرفته است. این اصلاحات شامل افزایش زمان ماند هیدرولیکی و عمر لجن میباشد. این تغییرات سبب شده است که میزان لجن دفعی بطور قابل ملاحظه ای کاهش یابد. همچنین پایداری و مقاومت سیستم نسبت به نوسانات کیفی و کمی ورودی افزایش یافته است. انعطاف پذیری و پایداری این سیستم سبب شده است که امروزه در کشور ما بطور گسترده ای از این روش برای تصفیة انواع فاضلاب های بهداشتی و صنعتی استفاده شود.

ملاحظات:

1- لجن دفعی این روش بسیار کمتر از لجن دفعی روش لجن فعال است.

2- لجن دفعی کاملا تثبیت شده بوده و نیاز به هضم ندارد.

3- این سیستم نسبت به تغییرات کیفیت فاضلاب و همچنین حجم فاضلاب ورودی روزانه مقاوم است.

4- توصیه می گردد که برای تصفیه فاضلاب های بهداشتی از این روش استفاده گردد.

5- چنانچه فاضلاب حاوی مواد سمی و شیمیایی با مقادیر بالا نباشد، این روش بطور موثری قابلیت کاربرد را برای تصفیه فاضلاب دارد.

6- استفاده از این روش برای ظرفیتهای 300-10 مترمکعب در روز بصورت پکیج فلزی و برای ظرفیتهای بالاتر بصورت بتنی پیشنهاد می گردد.

7- همانند روش لجن فعال به تجهیزات هوادهی نیاز دارد.

4- فرآيند Integrated Fixed-film Activated Sludge) IFAS)

در فرایند IFAS از تلفیق رشد چسبیده و معلق میکروبی بصورت همزمان استفاده می گردد. سيستمهاي IFAS مزاياي گسترده تر ي را نسبت به فرايندهاي متداول لجن فعال (سيستم هاي داراي رشد معلق ) دارا هستند. اين سيستم ها علاوه بر مقاومت بالا در برابر شوک های بارگذاري آلي و هيدروليکي انعطاف پذيري و قدرت تصفيه بيشتري را دارا مي باشند. مزایای ذکر شده در فوق با تعبيه مدياهاي مناسب در درون حوضچه هوادهي لجن فعال حاصل می گردد. ( با قرار گرفتن مديا در داخل حوضچه هوادهي لجن فعال، زيست توده بيشتري تشکيل مي گردد). (بدون آنکه سبب افزايش بارگذاري جامدات به حوضچه ته نشيني بگردد). در این حالت بدون نیاز به افزایش بخش سازه ای و تنها با افزایش مدیا و تغییر میزان هوادهی میزان بارگذاري آلی و هیدرولیکی به واحدهاي لجن فعال افزایش می یابد. در واقع در اين سيستمها زيست توده متصل به مديا مسب افزايش راندمان عملکرد تصفيه فاضلاب مي گردد. از طرفي با افزايش زيست توده مقاومت فرايند در برابر شوکهاي بارگذاري آلي و هيدروليکي افزايش مي يابد.

5- روشهای شیمیایی

در روشهای شیمیایی فرآیند جداسازی یا تبدیل مواد آلاینده، به کمک افزودن موادشیمیایی و در نتیجة واکنشهای شیمیایی مواد صورت می گیرد. پیچیدگی در این فرآیندها به مراتب بیش از روشهای فیزیکی می باشد. همین پیچیدگی سبب دشواری نسبی در بهره برداری از روشهای شیمیایی می گردد. از این رو تا حدامکان سعی می شود که کمتر از روشهای شیمیایی در سیستم تصفیه استفاده شود. به علاوه هزینة خرید و نگهداری مواد شیمیایی مورد نیاز در برخی موارد مانع بزرگی در کاربرد فرآیندهای شیمیایی است. روشهاي ترسیب شیمیایی (انعقاد و لخته سازی) و گندزدایی با کلر وترکیبات آن جزء مهمترین روشهای شیمیایی مورد استفاده در تصفیه فاضلاب محسوب مي گردند.

تصفیه فاضلاب صنعتی – همزمان با گسترش روز افزون صنایع و به تبع آن مصرف آب و تولید پساب ، استاندارد های زیست محیطی شرایط خاصی را برای ورود پساب به منبع پذیرنده (چاه جاذب – فضای سبز – ورود مجدد به چرخه تولیدی ) لحاظ می کنند..

1- مشخصات فاضلاب صنعتی

 مشخصه های شاخص عمومی تصفیه پساب های صنعتی عموماً در سه بخش مشخصه های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خلاصه می شود:

1- مشخصه های فیزیکی شامل رنگ، کدورت، دما، بو و مواد جامد

2- مشخصه های شیمیایی شامل مواد آلی، کربوهیدراتها، روغن و گریس، سموم، فنل ها، پروتئین ها، سورفاکتانتها و مواد غیر آلی شامل قلیاها، کلریدها، فلزات سنگین، نیتروژن، فسفر، گوگرد و گازها شامل هیدروژن سولفید، متان و اکسیژن می باشد.

3-  مشخصه های بیولوژیکی شامل کل باکتریها، کل کلیفرمها، تخم انگلها و عوامل بیماریزا

2- مراحل کلی تصفیه فاضلاب صنعتی

تصفیه مقدماتی شامل:

1- آشغالگیر (درشت دانه – ریز دانه)

2- دانه گیر

3- متعال سازی

4- حوض ته نشینی اولیه

فاضلاب پس از انجام تصفیه مقدماتی و به تناسب بار آلودگی و همچنین استاندارد زیست محیطی مورد نظر در خروجی وارد مراحل بعد می گردد. این مراحل عبارتند از:

1- حوضچه اختلاط تند

در این حوضچه پساب با مواد شیمیایی مورد نیاز با استفاده از یک مخزن دور تند اختلاط پیدا می کند

2- حوضچه اختلاط کند

پساب پس از اختلاط تند وارد حوضچه اختلاط کند گردیده و با مواد شیمیایی اختلاط پیدا می کند. در این حوضچه لخته ها فرصت کافی پیدا کرده تا با مواد شیمیایی بهتر و بیشتر اختلاط پیدا کنند.

3-حوض ته نشینی

پس از تشکیل لخته ها، پساب وارد یک مرحله ته نشینی گردیده تا لخته ها و فلوک ها به مرور زمان ته نشین شده و از پساب جدا گردد.

فیلتر پرس

جهت جداسازی جامدات از مایعات در صنایع مختلف ماننده صنایع غذایی، داروئی، معدنی و شیمیایی

اینک این محصول ارزشمند توانسته است قابلیت های منحصر بفرد خود را در عرصه های ذیل به ظهور برساند.

1- جلوگیری از اتلاف منابع آبی، صرفه جویی قابل توجه در مصرف آب بر اساس بازیافت آب از پساب های صنعتی

2- کمک به توسعه صنایع معدنی از طریق جایگزینی فیلتر پرس در خطوط تولید

3- کاهش آلاینده های زیست محیطی و تصفیه انواع مواد سمی و مضر صنعتی که همراه با آب یا دیگر سیالات وارد طبیعت می شوند.

4- آبگیری از انواع لجن های بیولوژیک و ضایعات Sewage Sludge (شامل لجن های فعال شهری، دارویی، کارخانجات مواد غذایی و آبگیری از پساب کشتارگاه)

5- تصفیه پساب های صنعتی ( این دستگاه قابلیت استفاده در انواع صنایع مختلف از قبیل صنایع نساجی و رنگرزی – صنایع قند و شکرسازی – صنایع کاشی و سرامیک صنایع آبکاری و فلزات سنگین و … را دارا می باشد.)

طرز کار دستگاه فیلترپرس

اجزای اصلی دستگاه فیلتر پرس عبارتند از : شاسی دستگاه، جک و سیستم هیدرولیک، صفحات فیلتر ( از جنس پلی پروپیلن) که با پارچه های صافی مخصوص روکش شده اند.

1-مکانیسم عملکرد بدین صورت است که صفحات فیلتر پرس توسط جک هیدرولیک تحت فشار قرار می گیرد.

2- پساب که حاوی ذرات معلق می باشد با فشار وارد صفحات شده و ذرات معلق موجود در آن از صفحات جدا می شود و مایع که عاری از ذرات معلق است به بیرون هدایت می گردد.

3-پس از اینکه کیک تشکیل گردید ورود سیال قطع شده و صفحات به وسیله ی جک هیدرولیک باز شده و مواد جامد تخلیه می گردد

4-  در مرحله بعد صفحات به وسیله جک هیدرولیک بسته شده و سیکل بعدی تکرار می شود

از مزایای سیستم فیلترپرس می توان به  موارد زیر اشاره نمود:

-   راندمان بسیار بالا در عمل حذف

-   مصرف بسیار پایین انرژی

سپتیک تانک

به طور کلی پیش تصفیه فاضلاب در سپتیک تانک - سپتیک فاضلاب – ساده ترین و ارزان ترین نوع روش طبیعی تصفیه می باشد و تصفیه مکانیکی که همان ته نشینی فاضلاب سنگین بوده و تصفیه زیستی که همان تجزیه فاضلاب با کمک باکتری های بی هوازی می باشد را همزمان انجام می دهد طرز کار سپتیک تانک بدین صورت است که فاضلاب دفع شده از خروجی لوله های وسایل بهداشتی پس از ورود به انباره سپتیک تانک به علت کاهش سرعت جریان قسمتی از مواد معلق و مواد سنگین آن ته نشین می شود و به صورت لجن در کف انباره سپتیک تانک قرار می گیرد سپس با کمک باکتری های بی هوازی که فعال شده اند شروع به تجزیه مواد آلی موجود در فاضلاب می کنند و می توان گفت لجن فاضلاب را هضم می نمایند.

کار باکتری های بی هوازی بدین گونه است که انرژی مورد نیاز خود را از تجزیه مواد آلی، معدنی موجود در فاضلاب بدست می آورند و این باکتری ها بر خلاف باکتری های هوازی لجن و فاضلاب را احیا می کنند در نتیجه فاضلاب به صورت مواد آلی ناپایدار تجزیه شده و در اثر این فعل و انفعالات فاضلاب به پساب تبدیل می شود. پساب حاصل از تصفیه را می توان به فاضلاب های شهری ترانشه های جذبی، چاه جاذب و یا به آب های سطحی مجاور جهت مصارف کشاورزی هدایت کرد. سپتیک تانک (ایمهاف تانک) به صورت انباره استوانه ای شکل و از جنس بتن مسلح با سیمان تیپ 5 ضد سولفات که از داخل و خارج توسط پلیمر های شیمیایی ایزوله گردیده و در ظرفیت های مختلف ساخته می شود این دستگاه به صورت مونتاژ شده یا قطعاتی که در محل مورد نظر قابل مونتاژ باشد نصب و راه اندازی می گردد.

اجرای سپتیک تانک برای جمعیت های محدود مانند یک واحد ساختمان و یا مجتمع های چند واحدی مسکونی و یا موسسات کوچک و سایر مراکز جمعیتی مورد استفاده قرار می گیرد.

هنگامیکه تصفیه فاضلاب در سپتيك تانك بصورت ناقص انجام می شود در حالت کلی به 2 روش دفع مي گردد.

1-  دفع پساب در زمين: در صورتيكه سطح آب زيرزميني پائين و امكان ايجاد چاه جذب كننده فاضلاب موجود باشد.در صورتيكه سطح آب زيرزميني بالا باشد و زمين از نفوذ پذيري زيادي برخوردار نباشد، بايد پساب را زير سطح زمين پخش نمود.در اين صورت پساب با كمك يك شبكه لوله هاي سوراخ دار در زير زمين و در عمق 45 تا 90 سانتي متري پخش مي گردد.

2-   وارد كردن پساب به فاضلاب شهري: پس از انجام عمليات پيش تصفيه در سپتيك تانك ها مي توان   پساب خروجي را به فاضلاب شهري جهت عمليات تكميلي تصفيه هدايت نمود.

1- سپتیک تانک بتنی :

سیمان مصرفی در سپتیک تانک بتنی از نوع سیمان تیپ 5 ضد سولفات می باشد. میلگرد مصرفی از نوع آجدار می باشد. طراحی و اجرای این نوع سپتیک تانک به گونه ای است که ایزولاسیون به بصورت کامل رعایت گردید و هیچ گونه بوی نا مطبوع در محیط ایجاد نمی گردد.

2-سپتیک تانک پلی اتیلن :

مواد مصرفی در این نوع سپتیک تانک از جنس PE با گرید 100 ( سپتیک تانک از جنس پلی اتیلن )  و به صورت  3لایه می باشند.

3-  سپتیک تانک فایبرگلاس :

سپتیک تانک فایبرگلاس با استفاده از الیاف پلی استر و پلی رزین می باشد و از مزایای این نوع سپتیک تانک می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1-  اجرای سریع

2-  هزینه پایین

3-  کیفیت بالاتر

4-وزن سبک تر و اشغال فضای کمتر

5-  عدم ایجاد جلبک

6-ساخت مطابق با ابعاد درخواستی کارفرما (عدم محدودیت در ساخت)

طریقه نصب سپتيك تانك

•در صورتيكه در محل نصب امكان تردد ماشين آلات سنگين وجود دارد توصيه مي شود به وسيله فنس جداسازي صورت گيرد.

•عمق نصب سپتيك بايد به طريقي باشد كه خروجي فاضلاب به صورت ثقلي  وارد لوله ورودي سپتيك شود.

•

 در صورتيكه خروجي پساب سپتيك وارد زمين يا خاك مي شود زمين مورد نظر بايد حداقل 10 متر از ساختمان فاصله داشته باشد و حداقل 30 متر از چاه هاي آب فاصله داشته باشد.

• زير سازي و رگلاژ محل نصب سپتيك ضروري است.( شيب سطح زير سپتيك صفر در صد مي باشد).

• فاصله مناسب از ساختمان حداقل 3 متر.

مزایای استفاده از سپتیک تانک

سریع و آسان نصب می شود.

فضای مورد نیاز دستگاه محدود و کم است.

نیازی به برق ندارد

به قطعات یدکی و قطعات خاص صنعتی نیازی ندارد.

دستگاه پس از نصب هیچگونه هزینه سرویس و نکهداری بعدی ندارد.

کارکرد دستگاه بدون صدا می باشد.

تولید و نگهداری دستگاه هیچگونه ارزبری ندارد.

COD، BOD فاضلاب ورودی را به نسبت قابل ملاحظه کاهش می دهد.

مشخصات عمومی سپتیک تانک

-         سیمان مصرفی از نوع تیپ 5 ضد سولفات می باشد.

-         میله گردها آجدار می باشد.

-         درز بندی قطعات با افزودنی های بتونی صورت می گیرد.

-         پوشش جدار داخلی ایزولاسیل و ایزوگام می باشد.

-         دستگاه ها به صورت پکیج بوده، توسط جرثقیل بارگیری و در محل نصب می شود.

مخازن پلی اتیلنی

مخازن پلی اتيلنی به علت مقاومت مناسب در شرايط جوی مختلف و انعطاف پذيري از دوام بالايي برخوردار بوده و زمان کاربري مفيد نسبتاً طولاني دارند. خصوصاً در مواردي که نياز به مدفون نمودن مخزن مورد نظر وجود دارد (نظير تانک های سپتيک) انعطاف پذيری موجود مقاومت آن را در مقابل فشار ها و نيروهای اعمالی بالا مي برد. به علاوه، به علت خاصيت ضد خوردگی پلی اتيلن، تانک های سپتيک پلی اتيلنی در زمينهاي مرطوب از دوام بسيار بالايي برخوردار هستند.

از جمله کاربردهای مخازن میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:

ـ مخازن نگهداری آب آشاميدنی و مواد شیمیایی

ـ مخازن نگهداری نفت، بنزین، گازوئیل، اسیدها و ….

ـ مخازن جمع آوري فاضلاب خانگي (تانک های سپتيک)

-سیلوی مواد جامد

مخازن پلی اتیلن دو جداره :

این مخازن با استفاده از لوله و ورق های پلی اتیلن دو جداره و به روش جوشکاری اکسترودری تولید گردیده و با ظرفیت 1000 لیتر تا 80 متر مکعب قابل ارائه می باشد.

از جمله مزایای مخازن علاوه بر موارد اشاره شده قبل میتوان به موارد ذیل نیز اشاره نمود :

- نصب سریع و آسان

- وزن کم و سهولت در حمل و نقل

ـ قيمت مناسب

ـ مقاومت بالا در مقابل خوردگی

ـ بهداشتی بودن

ـ قابليت توليد با رنگ های مختلف

ـ دوام و عمر طولانی

ـ بدون نشت

- هزینه پائین تعمیر و نگه داری

- قابلیت اتصال لوله و سایر انشعابات به روش جوشکاری

ـ قابليت توليد متنوع

- سبک بودن

چربی گیر – یکی از آلاینده های معمول در فاضلاب صنایع مختلف، وجود روغن و چربی در پساب خروجی می باشد، در برخی موارد غلظت آلاینده های فوق به قدری بالا است که لزوم استفاده از یک واحد چربی گیر برای جلو گیری از ایجاد مشکلات بیشتر نظیر (آلودگی محیط زیست و گرفتگی چاه و انسداد) توصیه می گردد.

در حال حاضر روشهای مختلفی جهت چربی گیری استفاده می گردد که عبارتند از:

1- روش های فیزیکی (ثقلی)

2- روش های فیزیکی و شیمیایی

از میان انواع پساب های تولیدی، فاضلاب آشپزخانه در رستوران های صنعتی و … حاوی غلظت بالایی از ذرات روغن و چربی و پلاستیک و … می باشند. بهترین و مقرون به صرفه ترین روش تصفیه و چربیگیر ی اولیه پساب های فوق، استفاده از چربیگیر های تولیدی شرکت مهندسی فرآب صنعت از جنس فایبرگلاس می باشد.

کارکرد دستگاه چربی گیر

1-جلوگیری از ورود روغن و چربی از فاضلاب به منهول ها و دیواره های چاه جاذب (مسدود شدن و گرفتگی لوله های انتقال و چاه جاذب)

2-  جلوگیری از پر شدن سریع چاه جاذب به دلیل ورود ذرات معلق (نظیر برنج، پلاستیک، درب نوشابه و…)(به دلیل تعبیه یک عدد سبد آشغالگیر در ورودی جریان)

3- پایین آوردن بار آلودگی فاضلاب برای ورود به مراحل بعد تصفیه خانه (در تصفیه خانه های بتنی و فلزی – بالا بردن راندمان تصفیه خانه)

از مهمترین مزایای چربیگیر از جنس فایبرگلاس می توان به :

1- تعبیه یک عدد سبد آشغالگیر از جنس فایبرگلاس و مش بندی فلزی برای جلوگیری از ورود آشغال و ذرات معلق به تانک و در نتیجه جلوگیری از پر شدن تانک چربی گیر فایبرگلاس

2-  کنترل خروجی با استفاده از تیوپ تثبیت کننده (مدیا) برای دادن زمان کافی جهت جدا شدن ذرات روغن و چربی در چربی گیر فایبرگلاس

3- آب بندی کامل مخزن و جلوگیری از نفوذ هرگونه آلودگی به محیط در چربی گیر فایبرگلاس

4- هزینه بسیار پایین تر و اقتصادی تر نسبت به تولیدات مشابه در چربی گیر فایبر گلاس

5- راندمان بالا در حذف روغن و چربی تا حدود 80% در چربی گیر فایبرگلاس

6- استفاده از الیاف پلی مری مسلح (پلی ژل) در ساخت چربی گیر فایبرگلاس

7-  گارانتی کامل و بدون شرط مخازن فایبرگلاس

8- قابلیت اتصال به لوله های پوش فیت در فلنچ های ورودی و خروجی در چربی گیر های فایبرگلاس

9-  تعبیه ونت هوا از جنس UPVC در چربی گیر فایبرگلاس

10- قابلیت مدفون شدن در زیر زمین و تحمل بار ترافیکی در چربی گیر فایبرگلاس