برنامه مقابله با صدا در محیط کار

مقدمه :يکیازمهمترينويژگیهایزندگیامروزیوجودانواعصداهایآزاردهنده،گوشخراش ،نامانوس است که سرتاسر زندگی انسانها را فرا گرفته است .موضوع آلودگی صوتی واثرات وپیامدهای بهداشتی ناشی از آن تنها به صدا های صنعتی ومحیط کار محدود نمی شود بلکه محیط زیست وزندگی  را نیز می تواند تحت تاثیر قرار دهد . لذا موضوع آلودگی صوتی را می توان در دوبخش عمده مورد بررسی قرار داد :صنعت ومحیط زیست .کارگاهها وکارخانجات  با انواع ماشین آلات وعملیات  پر سروصدا ،ازدحام انسانها واتومبیلها وموتور سیکلت ها در فروشگاهها ،مراکز تجاری ،معابر وخیابانها ،غرش هواپیماها در هنگام برخاستن  وفرود ،ترافیک وبوق خودروها ،عملیات تعمیر واحداث ساختمانها ،کنده کاری خیابانها وکوچه ها با مته ها ،ماشین آلات راه سازی وکشاورزی ،لوازم خانگی وصوتی وتصویری همگی فضایی شلوغ وآزار دهنده را برای زندگی ومحیط کار انسان  ایجاد کرده است .این مشکل تقریبا تمام بخش های زندگی انسان از محیط زیست گرفته تا محیط کار وزندگی وحتی خواب واستراحت وتفریح انسان را فرا گرفته وروز به روز بر شدت آن افزوده می شود .

بیان مسئله :آلودگی صوتی علاوه بر اینکه بطور مستقیم تاثیرات غیر قابل برگشتی بر روی سیستم شنوایی انسان وارد میکند، می تواند برروی بسیاری  از اندامهای دیگر  بدن نظیر سیستم قلب وعروق ،دستگاه گوارش ،اعصاب وروان ایجاد عوارضی به صورت سردرد ،پرخاشگری ،اضطراب ،تغییرات در خلق وخو،افزایش فشار خون و بروز مناقشات خانوادگی  در خانواده های کارگرانی که در محیط های پر سر وصدا کار می کنند شود .آلودگي صوتي پس از آلودگي هوا، مهم‌ترين آلودگي زيست‌محيطي و تهديدكننده سلامت انسان است، توجه به كاهش سر و صداي محيط کار ‌ در حدي كه مانع بروز اثربر روي سيستم شنوايي شود بايد مورد توجه  کلیه مسئولان ومدیران وکارفرمایان  قرار گیرد.سازمان بهداشت جهانی برآورد کرده  است که حدود  278 میلیون نفر دارای اختلالات شنوایی از نوع متوسط تا شدید هستند.آنالیز جهانی نشان داده است که  16%  این  کریها  از نوع شغلی وناشی از صدا  است ونسبت در مردان  (22%) بالاتر از زنان (11%)  است .بر اساس آمارکشوری در  سال 85 تعداد 738953 کارگاه فعال در بخشهای چهارگانه صنعت،معدن ،خدمات وکشاورزی با 2747738 نفر شاغل در سطح کشور شناسایی شده است که از این تعداد 17%(90594) کارگاهها با 22%(468840) شاغلین آنها در معرض عامل زیان آ ور صدا بوده اند .درسال 1386  21% کارگاهها و23% شاغلین کشور در معرض عامل زیان آور صدا بوده اند .

با توجه به اینکه   مهمترین عامل زیان آور فیزیکی در محیط های کار صدا می باشد  وبه   منظور کاهش وکنترل صدا درمحیط های کار طرح مقابله با صدا در محيط كاراز  سال 79 توسط مركز سلامت محيط و كار وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی  تدوين و در 10 استان آذربايجان شرقي، زنجان، گيلان ، همدان، مركزي ، لرستان ، گلستان ، قزوين و اردبيل و ايران در مدت دو سال بصورت پایلوت  اجراء و پس از ارزشيابي نتايج ،  مقرر گردید که اين طرح کل کشور به اجرا درآید .و از  سال    84 برنامه مذکور در سطح استان خراسان جنوبی  شروع و از سال87 نيزدر شهرستانهای بيرجند ،‌ فردوس ،سرايان، درميان ، نهبندان و سربيشه با همت نيروهاي اجرايي بهداشت حرفه اي در حال اجرا است  .

هدف کلی این  برنامه :

ساماندهی ، بهینه سازی ویکنواخت سازی فعالیتهای بهداشت حرفه ای در زمینه شناسایی ،اندازه گیری،ارزشیابی،کنترل ویا حذ ف صدای زیان آور محیط کار.

اهداف اختصاصی :

1-ارتقائ سطح  آگاهی نیروهای بهداشت محیط وحرفه ای در زمینه شناسایی ،اندازه گیری ،ارزشیابی وکنترل صدای زیان آور محیط کار به میزان 30% تاپایان سال 1388

2- کاهش میزان  کارگاههای دارای عامل زیان آور صدا به میزان 2% در هرسال نسبت به سال قبل.

3- کاهش میزان شاغلین در مواجهه با عامل زیان آور صدا به میزان 2% در هرسال

4- ارتقاء سطح آگاهی کارفرمایان وکارگران در زمینه اثرات سوء ناشی از مواجهه با صدا به ازاء هر سال 5%

5- افزایش درصد کارگران استفاده کننده از وسایل حفاظت شنوایی در هر سال به میزان  10%

در راستای اجرای این برنامه در طول سال 1387 در 454 کارگاه تحت پوشش و2 کارخانه که مجموعا دراین محیط های کار 1650 نفر مشغول به فعالیت بودند اندازی گیری صدا انجام شد که این اندازه گیریها نشان داد  در 55% این کارگاهها صدا بالای حد مجاز (85دسیبل )می باشد ودراین ایستگاههای کار 36درصد شاغلین در معرض مواجهه با صدای زیان آور می باشند .ودر 418 کارگاه صدای مداوم ناشی از دستگاههای برش ،اره سه کاره ،مته فموتور پرس ،سنگ ساب ،فرز ودر 7 کارگاه صدای ضربای وجود داشته است . همچنین در سال 1387 در  معاینات دوره ای انجام شده از مجموع 5779 نفر کارگر معاینه شده  2.5 % آنها مبتلا به کاهش  شنوایی شغلی بوده اند .که البته چون 24.4 شاغلین تحت پوشش معاینات قرار داشته اند . در صورت افزایش درصد شاغلین معاینه شده درصد مبتلایان نیز  افزایش خواهد یافت  .

مقررات وآیین نامه های موجود :

مقدار حد تماس شغلی صدا بر اساس  استانداردهای کمیته فنی بهداشت حرفهای کشور برای 8 ساعت کار روزانه   85  دسی بل میباشد

آیین نامه اجرایی نحوه جلوگیری از آلودگی صوتی (مصوب 87/4/1) (به استناد ماده 27 قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا)مربوط به  سازمان حفاظت محیط زیست